تب فلسفی

 چرا باید بنویسیم؟   هر اندیشمند دچارِ خلجانات ذهنی، ناچار از نوشتن و مکتوب کردن داده ها و آگاهی های خود است. خلق کتاب در طول تاریخ حاصل همین دغدغه هاست. از این رو در این مقاله با استفاده از کتبی که پیرامون نوشتن به تحریر در آمده است، به سه عنصر ضرورت نوشتن، مقدمات آن و مزایای نگارش اشاره ای گذرا خواهم داشت. ضرورت نوشتن    در این که چه امری آدمی را به نوشتن وامی دارد یا چرا انسان باید بنویسد؟ به سه بیان از بزرگان اکتفا می کنم. اولی جورج اورول نویسنده ی انگلیسی هندی تبار است که در کتاب «چرا می نویسم؟» می گوید: اگر نوشتن را برای کسب معاش در نظر نگیریم. باور دارم چهار انگیزه ی بنیادین برای نوشتن وجود دارد. 1- خودخواهی صرف: میل به خردمند به نظر رسیدن، نقل مجلس بودن، پس از مرگ به یاد آورده شدن، حق خود را از بزرگترهایی که در کودکی سرزنشت کرده اند گرفتن. 2- عطش زیبایی شناختی. 3- انگیزه ی تاریخی: میل به دیدن چیزها همان گونه که هست. 4- مقاصد سیاسی.(ص 17تا 19) توصیه ی او به نویسنده ها چنین است: فرد تنها در صورتی قادر به نوشتن اثری خواندنی است که پیوسته شخصیت خود را از اثر بزداید.(ص36)    دومی دیوید بروکس است. وی در مورد انگیزه ی نوشتن کتاب «کوه دوم» می گوید: من این کتاب را تا حدی برای این نوشته ام تا به خودم نوعی از زندگی را یادآوری کنم که می خواهم داشته باشم. همه ی ما نویسنده ها، کم و بیش حتی وقتی در منظر عموم به نوشتن در باره ی شخص دیگری تظاهر می کنیم در واقع داریم در باره ی خودمان می نویسیم. به عبارت دیگر ما سعی می کنیم آن چه واقعا خودمان نیاز به یادگیری داریم را تدریس کنیم.(کوه دوم ص 20)    و سومی استاد مصطفی ملکیان است که با ا تب فلسفی...

مرگ شرط زندگی معنادار   براین مگی، فیلسوف معاصر انگلیسی، رمانی نوشته با نام «مواجهه با مرگ» که مجتبی عبدالله نژاد آن را در سال 1397 ترجمه کرده و تاکنون بیش از ده بار تجدید چاپ شده است. مگی در این کتاب روایتگر زندگی و مرگ جوان روزنامه نگاری به نام جان اسمیت است که به بیروت اعزام می شود تا اخبار منطقه ی خاورمیانه را پوشش دهد. پس از یک سال اقامت در آنجا دچار نوعی بیماری حاد تنفسی می گردد. و در هنگام بازگشت به لندن مورد درمان قرار می گیرد. با انجام آزمایشات مختلف، تشخیص اولیه ی پزشکان، هاجکین یا نوعی سرطان خون است. جان پس از آگاهی از بیماری، در مقابل آن، مقاومت سرسختانه ای از خود نشان می دهد چرا که بر این باور است که " تمام افرادی که الان برای ما آدم های بزرگی محسوب می شوند، افرادی بوده اند که در مقابل مرگ از خودشان شجاعت نشان داده اند. از سقراط و عیسای مسیح بگیر تا مثلا فروید.(ص 72)  بیماری لاعلاج جان همه را مستأصل کرده است و مرگ او را در جلوی چشمان خود نظاره می کنند و تمام ذهن شان درگیر مردن جان است و مرگ خود را فراموش کرده اند. به قول نویسنده، ما انسان ها موجودات غریبی هستیم، ته دلمان خیال می کنیم مردنی نیستیم. قرار نیست بمیریم. بقیه می میرند ولی ما نه. آدم می رود جنگ، می بیند تمام رفقای دوربرش کشته شده اند ولی باز باورش نمی شود که خودش هم بمیرد. با خودش می گوید: نه من فرق دارم. اینهایی که بیماری لاعلاجی گرفته اند و مرگ خرّشان را چسبیده، باز تا آخرین لحظه باورشان نمی شود که قرار است بمیرند. خودشان را گول می زنند. آدم این جوری است دیگر. نوبت مرگ خودش که می رسد از دیدن بدیهی ترین چیزها ناتوان است(ص 88) نویسنده در جای دیگر هم می گوید: همه ی ما طوری زندگی می تب فلسفی...

تلنگری به نسل جدیدنگاهی به نمایش هملت پشتکوهی   بالاخره با گذشت دو سال از شرایط سخت کرونایی، چراغ پلاتوی آفتاب به همت دست اندرکاران تئاتر استان هرمزگان و با نمایش هملت پشتکوهی روشن شد. تردید ندارم که دیگر کارگردانان بنام تئاتر استان نیز در این فرصت دوساله، با مطالعات بیشتر و انتخاب سوژه های بهتر، در این عرصه فعال بوده اند و پس از پایان نمایش هملت پشتکوهی، کارهای خود را ارائه خواهند داد.   ابراهیم پشتکوهی کارگردان زبردست هرمزگانی این بار ما را به دهه ی شصت حوالت می دهد تا بحران های خانوادگی و اجتماعی برآمده از انقلاب و جنگ را رونمایی نماید. و با تلنگر به نسلی که از این ماجراها به دور بوده است، یادآور شود که بر سر نسل پیشین چه آمده و چه ها گذشته است. شاید با این باور، توقع کمتری از والدین خود داشته باشند و گاه به آنان حق دهند که نسبت به پاره ای امور واکنش نشان دهند.   کارگردان در این نمایش، بدون اشاره به اوضاع سیاسی آن دوران، ناهنجاری های فکری و چالش های اخلاقی درون خانواده را پردازش می کند. هر چند از گفتمان موجود در صحنه ی تئاتر می توان به فرایند چالش های سیاسی و اجتماعی ناشی از نگاه ایدئولوژیکی حاکم بر جامعه نیز آگاهی یافت.    پشتکوهی با مروری بر رویدادها و مشاجرات خانوادگی در اوائل دهه ی شصت، با توجه به پرجمعیت شدن خانواده ها و تکثر آرا و عقاید ساکنان خانه و تنش های حاصل از آن، به فروریختن اقتدار پیشین والدین خصوصا پدر و جابجایی قدرت در نهاد خانواده اشاره می کند. و از سوی دیگر مشکلات و دغدغه های نسل برآمده از انقلابات را بازتولید می کند.   در این دوران، پسرانِ بزرگ خانواده، با ظهور افکار و اندیشه های مارکسیستی و موفقیت های تب فلسفی...